De jaren in Warmond

In 1946 krijgen Klaas en Mieneke de vraag van een aantal ouders om een opleiding van de grond te krijgen. Er was al eerder in den lande een poging gedaan om een opleiding te starten, maar die was mislukt. Na een tijdje afwegen wordt de knoop doorgehakt en begint de oprichting van een opleiding voor 3 jarig middelbaar agrarisch onderwijs met bijbehorend internaat. Om de school mogelijk te maken wordt een kring van mensen gezocht om het initiatief te steunen. Op 5 mei 1947 richten ze daarvoor de ‘Stichting tot bevordering van Biologisch-dynamisch land- en tuinbouwonderwijs’ op. 5 mei geldt daarom als oprichtingsdatum. De eerste leerlingen, een groep van 7, beginnen in september 1947 op ‘Teylingerhof’ met hun opleiding. Ze wonen er ook. De eerste 4 leerkrachten zijn Klaas en Mieneke de Boer, die voor de studenten ook als ‘Pa en Ma’ De Boer door het leven gaan, mej. Willy Schilthuis en dhr T. Postma (praktijkleerkracht). Vanaf het eerste begin heeft de school een open relatie met de omgeving en contact met andere scholen.

De school begint in een huis waar amper een klasje in past. Men is echter van plan te verhuizen naar ’t Retering’ in Schalkhaar (bij Deventer), dus de school heeft ook alvast die naam gekregen. Dit plan gaat uiteindelijk niet door omdat Deventer door de oorlog plat ligt en er gebrek aan woonruimte is.
Met kerst 1947 biedt de familie Menten aan om de opleiding te verplaatsen naar ‘Hagheweyde’. Men kan de helft van het grote huis, enkele bijgebouwen en 1,5 ha tuin gebruiken. De nieuwe eersteklas start in 1948 op ‘Hagheweyde’, de dan tweede klas blijft op ‘Teylingerhof’.

Willy Schilthuis zal tot 1965 een belangrijke peiler in het onderwijs zijn. Zij behaald daarvoor de benodigde bevoegdheden. De school krijgt dan ook de naam die er nu nog steeds is: Warmonderhof’. Na een korte tijd van relatieve rust ontstaat vraag naar ruimte om de volgende klas op te kunnen vangen. Een paar leerlingen knippen een advertentie uit de krant waarin een barak wordt aangeboden.

De heer Menten gaat mee in het plan en besluit de helft van de barak te kopen (10.000 gulden) en te herbouwen en in te richten (50.000 gulden). Het huis, ‘De Roselaer’, wordt voor ruim 20 jaargangen leerlingen een thuis. 10 jaar lang, tot 1957, verblijven klas 1 en 3 op ‘Hagheweyde’ en is ‘Teylingerhof’ de thuisbasis voor klas 2. De praktijk vind op beide landgoederen plaats, de theorielessen zijn op ‘Hagheweyde’. Bijna alle vakken worden door Mieneke, Klaas en Willy gegeven. Het was de kunst om 5 bladzijden op de leerlingen voor te blijven, een kunst die tot op vandaag elke beginnend docent op Warmonderhof in de eerste tijd onder de knie moet krijgen. In 1950 wordt de Vereniging voor Vrienden van Warmonderhof opgericht en verschijnt de eerste Hofbel, het schoolblad. In 1950 wordt een rijkserkenning verkregen, ondertekend door Sicco Mansholt. Weliswaar als lagere agrarische school, maar het is een begin en het geeft de mogelijkheid van subsidie vanuit het rijk. Het BD-aspect is voor het rijk geen bezwaar, de lessen daarin worden vergeleken met godsdienstonderwijs…..

Om MBO school te kunnen worden moesten de docenten weer de schoolbanken in om aanvullende aktes te halen. Ook het onderwijsprogramma wordt herzien, wat zich overigens daarna nog vaak zal herhalen, want Warmonderhof is en blijft een school van en voor pionierende mensen. In 1959 wordt de Middelbare status van de school aangevraagd. Klaas de Boer mag geen directeur blijven, hij was daartoe onvoldoende bevoegd. Op het laatste moment schiet Klaas te binnen dat hij ooit een universitair kandidaatsexamen Indologie heeft gedaan. En zo heeft een basale academische status die je als 19-jarige hebt bereikt later in het leven toch zijn nut. Warmonderhof is vanaf 1960 officieel een middelbare school. Daarbij heeft de school veel te danken aan de ondersteuning door Directeur Landbouwonderwijs Ir P. van der Schans en de regionale inspecteur Ir. P. Doornbos.

In de jaren ’60 komt de Mammoetwet tot stand, die niet aan Warmonderhof voorbij gaat. Het wezen van de school blijft echter intact. Er worden een kas en een mechanisatieloods gebouwd. De school wordt betaald door het rijk, het internaat en schoolbedrijf worden door een stichting geëxploiteerd.
Pa en Ma De Boer krijgen in 1963 een ernstig auto ongeluk en Pa de Boer is een jaar uit de running. Willy Schilthuis springt in een neemt de directie waar. Als Klaas de Boer weer terug komt vertrekt Willy om haar eigen bedrijf ‘De Vier Jaargetijden’ te beginnen. Zij blijft wel de lessen groenteteelt geven. Later zal ze op ‘Thedingsweert’ ook lessen in de BD methode gaan verzorgen.

De heer Menten wordt ouder, en het is de vraag of Warmonderhof op ‘Hagheweyde’ kan blijven. Klaas en Mieneke gaan “buiten-plaatsje-kijken”, op zoek naar andere mogelijkheden. Genoeg te koop, maar hoe kom je aan het benodigde geld? Van de allereerste BD voorlichter, Rolf te Siethoff, komt een telefoontje dat mevrouw Verhoeff-van Beuningen bezig is haar ouderlijk huis ‘Thedingsweert’ in Kerk Avezaath te ontruimen en er een nieuwe bestemming voor zoekt. In de jaren ‘50 werd de boomgaard al biologisch gevoerd, dus een BD school zou een passende voortzetting kunnen zijn. Al snel besluit mevrouw van Beuningen het gebouwencomplex en 10 hectare grond te schenken, samen met een groot bedrag voor de verbouwing. Weer heeft het “toeval” Warmonderhof gevonden.

De jaren in Kerk Avezaath

Er is nog heel wat te organiseren om de verhuizing te realiseren. Toestemming van het rijk, contact met de Rijks Middelbare Land- en Tuinbouwschool in Tiel, contact met de gemeente Zoelen. In de jaren ’69 – ’71 wordt verbouwd, komt er een geheel nieuwgebouwd internaat, en in zomer 1971 wordt verhuisd. In Warmond was Warmonderhof gegroeid tot 65 leerlingen, in 1971 groeide de school meteen door naar ruim 90. Warmonderhof heeft nu ook een nieuwe inspecteur. Die ontdekt dat het specifieke BD onderwijs nog steeds niet door het Rijk wordt vergoed en zorgt ervoor dat het wel vergoed wordt. Mevrouw van Beuningen gaat in het schoolbestuur en draait volop in het schoolgebeuren mee. Haar droom om jonge mensen een gelukkige periode op het landgoed door te laten maken, net zoals zij die zelf op die plek in haar jeugd heeft doorgemaakt, is een feit.

In de jaren ’70 ontstaat meer begrip voor de ‘alternatieve landbouw’. Vanaf 1971 wordt het docententeam groter en werken Jan Diek van Mansvelt, Willem Beekman en Dirk van Romunde mee. Het programma van Warmonderhof is zeer breed. Omdat BD landbouw alle sectoren van de land- en tuinbouw met de bijbehorende techniek omvat, moet al die vakkennis in huis worden gehaald. Daarnaast moeten ook de algemene vakken zoals talen, economie, wiskunde, natuurkunde, biologie, chemie, maatschappijleer en lichamelijke oefening in het programma zitten. En niet te vergeten schilderen, eurythmie, hout- en metaalbewerking, zingen, bijenteelt, aanleg en onderhoud. En dan zoveel mogelijk theorie en praktijk gecombineerd. Dus langzamerhand wordt het medewerkersbestand steeds groter. Het wordt ook makkelijker om mensen te vinden die het vrije school onderwijs kennen of wortels in de BD landbouw hebben.

De leerlingen komen voornamelijk uit de stad, dus de landbouwkennis en ervaring moet vanaf de basis worden opgebouwd. Warmonderhof is naast landbouwschool een “levensschool” waar leerlingen via het werk in de landbouw zichzelf leren kennen en ontwikkelen. Klaas en Mieneke de Boer werken nog 4 jaren op ‘Thedingsweert’ en dragen in 1965 de leiding van Warmonderhof over aan Jan Diek van Mansvelt. “Pa en Ma” de Boer verhuizen naar Vorden.

Warmonderhof start het praktijkbedrijf op 8,5 hectare land langs het riviertje de Linge. De Nijmat, de Eerste Weert, de Duivenwei en het Varkensboomgaardje waren de eerste percelen. Het praktijkbedrijf groeit uiteindelijk uit tot 30 hectare en er komt een stal voor 20 koeien.

Meer leerlingen, meer land, de kleinschalige sfeer verandert. Mevrouw van Beuningen, die de kleinschalige sfeer prettig vond, herkent haar ideaal niet meer in de nieuwe ontwikkelingen laat Warmonderhof los om het een eigen weg te kunnen laten gaan.

De jaren ’70 is een periode van overgang van “pionieren” naar “differentiatie”, hoewel de pioniersgeest nooit helemaal zal vertrekken. De overgang naar de nieuwe situatie is een periode met de nodige chaos, maar elke keer weet Warmonderhof zichzelf weer te hervinden. De essentie blijft altijd dezelfde: het is een groep mensen, medewerkers en leerlingen, die zich inzet voor de biologisch dynamische werkwijze. Die theorie en praktijk dicht bij elkaar wil houden en die vaak weinig grens hebben tussen werk en privé. Een school met een boerenstijl van leven.

Hiermee is de geschiedenis nog niet voltooid, maar de rest van de geschiedschrijving is nog in de maak en volgt later…..